CYBERBEZPIECZEŃSTWO – WAŻNE INFORMACJE
DLA UCZNIÓW, RODZICÓW I NAUCZYCIELI
Realizując obowiązki wynikające z art. 22 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, przekazujemy Państwu informacje pozwalające zrozumieć zagrożenia w cyberprzestrzeni oraz sposoby ochrony przed nimi.
Co to jest cyberbezpieczeństwo?
Zgodnie z ustawą (art. 2 pkt 4), cyberbezpieczeństwo to odporność systemów informacyjnych (np. komputera, telefonu, Internetu) na działania, które mogą:
- ujawnić Twoje dane,
- zmienić lub zniszczyć informacje,
- zablokować dostęp do usług,
- podszyć się pod Ciebie lub inne osoby.
Najczęstsze zagrożenia w sieci
| Zagrożenie | Co to jest? | Jak się chronić? |
| Phishing | Fałszywe e-maile/SMS-y podszywające się pod bank, szkołę, urząd. | Uważaj na adresy e-mail i błędy w wiadomościach. Nie klikaj podejrzanych linków. |
| Malware | Złośliwe oprogramowanie (wirusy, robaki). | Używaj aktualnego antywirusa. Nie instaluj programów z nieznanych źródeł. |
| Ransomware | Szyfruje Twoje dane i żąda okupu za ich odzyskanie. | Rób kopie zapasowe i aktualizuj system. |
| Man-in-the-Middle | Ktoś przechwytuje dane przesyłane między Tobą a serwisem. | Korzystaj tylko ze stron z certyfikatem SSL (https://). |
| Cross-site scripting (XSS) | Kod umieszczany na stronie, który może ukraść Twoje dane. | Nie klikaj podejrzanych linków i reklam. |
| DDoS | Atak na serwis internetowy, by go zablokować. | Nie dotyczy zwykłych użytkowników, ale warto znać zjawisko. |
| SQL Injection | Włamanie do bazy danych sklepu czy serwisu. | Dotyczy administratorów stron – stosuj bezpieczne rozwiązania. |
| Malvertising | Wirus ukryty w reklamie nawet na znanej stronie. | Używaj blokerów reklam i sprawdzonych przeglądarek. |
Jak się chronić w sieci? – Zasady dla każdego użytkownika
- Zainstaluj i aktualizuj program antywirusowy.
- Aktualizuj system operacyjny i aplikacje.
- Nie otwieraj podejrzanych e-maili ani załączników.
- Sprawdzaj adresy stron – powinny zaczynać się od „https://”.
- Nie podawaj haseł i danych osobowych w wiadomościach e-mail.
- Nie wchodź na nieznane strony oferujące „darmowe atrakcje”.
- Chroń wizerunek dziecka w Internecie.
- Regularnie wykonuj kopie zapasowe danych.
- Włącz zaporę sieciową (firewall).
Gdzie zgłosić incydent lub podejrzaną wiadomość?
- CERT Polska: https://incydent.cert.pl
- Aplikacja mObywatel – funkcja „Bezpiecznie w sieci”
- Nielegalne treści (rasizm, pornografia dziecięca): https://dyzurnet.pl
- SMS z podejrzanym linkiem? Wyślij go za darmo na 8080
Polecane źródła wiedzy o cyberbezpieczeństwie
- Ministerstwo Cyfryzacji: gov.pl/cyberbezpieczenstwo
- NASK – Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa: nask.pl
- UODO – Urząd Ochrony Danych Osobowych: uodo.gov.pl
Przydatne publikacje edukacyjne
Poradnik dla rodziców – Szkodliwe treści w Internecie
https://akademia.nask.pl/publikacje/Szkodliwe%20tre%C5%9Bci%20w%20internecie_www.pdf
Poradnik dla seniorów i nie tylko – Jak chronić dane
https://uodo.gov.pl/pl/138/3414
Wizerunek dziecka w Internecie – publikować czy nie?
https://uodo.gov.pl/pl/138/3720
PAMIĘTAJ! Żaden bank, urząd czy instytucja publiczna NIE PROSI e-mailowo o hasło lub login.
Bądź czujny – w sieci myśl tak, jak w realnym świecie: jeśli coś wygląda podejrzanie, najprawdopodobniej takie jest.









